صدای پای آب از دل تاریخ
تاریخ انتشار: ۱۰ اردیبهشت ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۴۹۰۳۶۲۱
گروه گنجینه آب و سازه‌های آبی تاریخی استان خوزستان، بیش از ۵۸۳سازه آبی تاریخی را در قالب طرح شناخت نویافته‌های تاریخی و سازه‌های آبی استان شناسایی کرده است.
روزنامه ایران: به گفته مدیریت گردشگری و مهندسی عمومی سازمان آب و برق خوزستان، برای شناسایی این سازه‌های آبی تاریخی، جای جای خوزستان پیمایش شده و در موقعیت‌های مختلف مورد بررسی قرار گرفته است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
معرفی سازه‌های آبی تاریخی به مردم
«سمیه خطیبی»، رئیس گروه گنجینه آب و سازه‌های آبی تاریخی استان خوزستان در گفت‌و‌گو با «ایران» می‌گوید: گروه گنجینه آب و سازه‌های تاریخی، در تلاش است تا سازه‌های آبی و تاریخی را شناسایی کرده و ضمن حمایت و حفاظت، آنها را به بطن جامعه معرفی کند؛ با این هدف که ضمن حفاظت از این سازه‌ها، پیام‌ها و نحوه برخورد انسان گذشته و نگاه حفاظت‌گرایانه نسبت به آب را ترویج داده و به‌نوعی در زمان امروز تسری دهد. وی می‌افزاید: در این پروژه، حوضه‌های آبریز مناطق و شهرستان‌های مختلف در استان خوزستان به‌صورت پیمایشی مورد شناسایی قرار گرفته و داده‌های مرتبط با آنها استخراج شده و برای جانمایی و مستندسازی مکانی و کارکردی هر اثر نیز شیوه‌هایی استاندارد اتخاذ شده است.
توسعه گردشگری مبتنی بر مسیر محور
در همین حال «احسان ایروانی»، مهندس مشاور در حوزه میراث فرهنگی و گردشگری درخصوص استخراج اطلاعات و داده‌های سازه‌ها نیز به «ایران» می‌گوید: در ابتدا ما یک شناسنامه اولیه 2 یا 3 صفحه‌ای در هر سازه‌ای اعم از دسترسی به جاده اصلی و فرعی، طول و عرض جغرافیایی، موقعیت اطراف و هر شرایط کالبدی دیگری را استخراج کردیم. منتها از میان 600سازه شناسایی شده، مقرر شد تا داده‌های افزون‌تری از 300سازه استخراج شود. این داده‌ها شامل استخراج نقشه‌های متعدد برای مستندسازی، تصاویر متنوع هوایی با کمک پهپاد و تصاویر زمینی بود.
وی می‌افزاید: در همین راستا برای اولین‌بار نقشه‌هایی با مقیاس یک پنجاهم استخراج شد که به‌واسطه تفاهم میان سازمان آب و برق خوزستان و پایگاه میراث جهانی، رونمایی شده و تحویل پایگاه داده شد.
این مهندس مشاور در حوزه میراث فرهنگی و گردشگری با اشاره به تنوع بسیار گسترده سازه‌های آبی در استان خوزستان می‌گوید: سازه‌های آبی تاریخی استان خوزستان تاکنون در قالب ۲۲گونه مختلف مورد شناسایی قرار گرفته است. همچنین محصول این کار تولید 13 -12 هزار صفحه اطلاعات است که نزدیک به دو هزار و صد صفحه آن به‌صورت نقشه استخراج شده است. در عین حال اطلاعات به روز است و در نرم‌افزارهای مختلف درج شده و مستندسازی شده است. همچنین تداوم این پروژه بر طرح راهبردی توسعه گردشگری مبتنی بر سازه‌های آبی تاریخی و مسیرمحور استوار است.
ایروانی همچنین با اشاره به عدم ثبت بیش از ۵۰درصد این سازه‌ها در فهرست آثار ملی تصریح می‌کند: در تفاهمنامه میان سازمان آب و برق خوزستان با اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان مقرر شده این اتفاق طی فرایند و مراحلی انجام شده و پس از سیر مراحل در زمره فهرست آثار ملی کشور قرار خواهند گرفت.
اطلس جامع آثار آبی تاریخی و گردشگری
«محمد‌امین ایزدجو»، مدیر بخش گردشگری و مهندسی عمومی سازمان آب و برق خوزستان نیز به «ایران» می‌گوید: برای شناسایی این 583سازه آبی تاریخی، جای جای خوزستان پیمایش شده و در موقعیت‌های مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. این کار بسیار دشوار بود؛ زیرا این سازه‌ها معمولاً کنار جاده‌ها قرار نگرفته و در دشت‌ها و کوه‌های صعب‌العبور قرار داشتند که در اغلب موارد نیز برای شناسایی آنها از محلی‌ها کمک گرفته شده است.
وی با اشاره به چنین بانک اطلاعاتی منحصر‌به‌فردی می‌گوید: تا جایی که بنده اطلاع دارم تاکنون در استان‌های دیگر این اقدام اساسی و زیربنایی با چنین گستردگی انجام نشده است. در حقیقت ما برای هر اثر، موقعیت آن را ثبت کرده و جنس مصالح به‌کارگرفته شده، تاریخچه و وضعیت کنونی آن را با دقت بسیار احصا کردیم. پس از آن نیز از هر اثر، فیلم و تصاویر متعددی تهیه شد.
ایزدجو تصریح می‌کند: با توجه به اینکه این اطلاعات ارزشمند و تخصصی بوده و تنها متخصصین می‌توانستند از این اطلاعات استفاده کنند، تصمیم گرفتیم داده‌ها را جذاب‌تر کرده و دسترسی عموم مردم به آنها را راحت‌تر نماییم. با همین رویکرد با همکاری مشاوری دیگر، سامانه‌ای جامع تحت‌عنوان «آبگون» طراحی شد. آبگون، اطلس جامع سازه‌های آبی تاریخی خوزستان و ایران است. سامانه آبگون بر بسترGIS قرار گرفته و اطلاعات مربوط به هر سازه با کلیک روی آن سازه، به‌صورت کامل و جامع در دسترس کاربران قرار می‌گیرد.
یادداشت
به سوی گردشگری مسیرمحور
مجتبی گهستونی
پژوهشگر حوزه میراث فرهنگی و محیط‌زیست
در سال‌های اخیر، آشنایی با طرح جامع مدیریت آثار و سازه‌های آبی تاریخی خوزستان فرصتی برایم فراهم آورد تا با ابعاد گوناگون این طرح آشنا شوم. اقدامی که در راستای توسعه گردشگری آب منجر به شناسایی صدها سازه آبی تاریخی شده و گامی به سوی توسعه گردشگری مسیرمحور محسوب می‌شود.
سازه‌های آبی تاریخی استان خوزستان تاکنون در قالب ۲۲ گونه مختلف مورد شناسایی قرار گرفته که این سازه‌ها در ۲۴ شهرستان استان پراکندگی دارد. تنوع و تعدد سازه‌های آبی شناسایی شده مشتمل بر سازه‌هایی از جمله قنات، نهر، کانال، کاریز، سیفون، سی‌سرا، سفته، حمام، حوض، سازه‌های سنگی، سد، چشمه، چاه، پل، بند، بیاره، آب انبار، آباره، آسیاب و بند آن هم در طول ادوار مختلف تاریخی است.
اما گردشگری مسیرمحور چه تفاوتی با گردشگری مقصدمحور دارد که مورد توجه متولیان امر قرار گرفته است. با توسعه گردشگری مسیرمحور، زمینه‌های لازم برای انتخاب مورد پسند مخاطب فراهم می‌شود. در گردشگری مسیرمحور، گردشگران مسیر را مورد بررسی و واکاوی قرار داده و تمام مکان‌ها و آدم‌ها، سوغات و آیین‌هایی که به نوعی دیدن‌شان برای گردشگر می‌تواند مهم باشد را از نظر می‌گذرانند تا به مقصد برسند. اما در گردشگری مقصدمحور، گردشگر بدون توجه به هیچ کدام از آنچه که می‌تواند جاذبه محسوب شود از مبدأ به مقصد رهسپار می‌شود.
با توجه به اینکه بیش از ۵۰ درصد این سازه‌ها هنوز در فهرست آثار ملی به ثبت نرسیده و در تفاهم با اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان خوزستان مقرر شده این اتفاق طی فرایند و مراحلی انجام شود، انتظار می‌رود که دفتر ثبت آثار اداره کل میراث فرهنگی خوزستان ثبت آثار را در اولویت قرار دهد.
این طرح و محتوای تولید شده، زمینه‌ای برای ثبت ملی و جهانی شبکه سازه‌های آبی تاریخی استان خوزستان فراهم آورده و بهره‌مندی از تجربیات انجام چنین طرح‌هایی می‌تواند تسری‌دهنده در سطح کشور بوده و به درک امروزی جامعه از آب و پاسداری از آن یاری برساند.
در فرایند برنامه‌ریزی اقتصادی و سرمایه‌گذاری سازه‌های آبی تاریخی، طرح راهبردی که شامل مطالعات فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی است ۲۹ زون برنامه جامع مدیریت آثار و سازه‌های آبی تاریخی به همراه زون‌های پیشنهادی تکمیل نویافته‌ها در دستور کار گنجینه آب قرار گرفت و 4حوزه کلان مدیریتی اقدام به تهیه پلان مدیریت استاندار کردند. همچنین 6مسیر اصلی گردشگری در 4حوزه راهبردی به همراه تعیین مزیت برتر و قابلیت‌های هر مسیر تعیین و بررسی شد.
در فرایند برنامه‌ریزی اقتصادی و سرمایه‌گذاری سازه‌های آبی تاریخی، تهیه اکشن پلان و تعیین طرح و پروژه‌های چابک و تدوین بسته‌های اقتصادی و سرمایه‌گذاری به منظور ایجاد زیرساخت‌ها و تهیه و تدوین بسته‌های اقتصادی و سرمایه‌گذاری بخش غیردولتی مدنظر بود.
در طرح جامع مدیریت آثار و سازه‌های آبی تاریخی خوزستان، منطقه‌بندی استان بر اساس شاخص‌های اجتماعی، فرهنگی، محیطی، اقتصادی و... که مبتنی بر بازدید میدانی و پرسشگری بود، اساس و شاخص‌های منطقه‌بندی پلان مدیریت با محوریت همگرایی قومی و فرهنگی، محیط طبیعی متناسب، زیرساخت، ظرفیت و پتانسیل، تناسب اقتصادی، گونه‌ها و بسترهای گردشگری، بافت کالبدی و استخوان‌بندی، تناسب سکونت و معیشت مورد بررسی قرار گرفت.
طرح جامع مدیریت آثار و سازه‌های آبی تاریخی قابلیت آن را دارد تا نظام جغرافیا و ساختار طبیعی، نظام فرهنگی، اجتماعی و مشارکت، نظام زیرساختی و مدیریت آن، نظام اقتصادی، سرمایه‌گذاری و حقوقی را هم مورد بررسی قرار دهد.
براساس طرح جامع مدیریت سازه‌های آبی تاریخی استان خوزستان که به همت مهندسی عمومی و گردشگری و گنجینه آب سازمان آب و برق خوزستان آغاز شد در مرحله اول و دوم بیش از 580 سازه آبی تاریخی شناسایی و مستندنگاری آنها توسط مشاور پروژه آغاز شد. این مهم در نتیجه پیمایش حدود 3 هزار کیلومتر مسیر ماشین‌رو و ۳۰۰ کیلومتر پیاده‌روی رخ داده است. توضیح اینکه طرح جامع مدیریت سازه‌های آبی تاریخی استان از سال ۱۳۹۶ آغاز و تفاهمنامه همکاری‌های مشترک در حوزه گردشگری بین وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی و وزارت نیرو در سال ۱۳۹۸ امضا شد.
در حال حاضر تیم‌های کارشناسی در دو موضوع طرح جامع مدیریت سازه‌های آبی تاریخی استان خوزستان و تفاهمنامه همکاری وزارتخانه‌های نیرو و میراث فرهنگی با حضور مستمر در سطح استان، تمام ابعاد و جوانب امر را مورد بررسی قرار می‌دهند.
انتهای پیام/
منبع: ایران آنلاین
کلیدواژه: سازه های آبی تاریخی استان خوزستان سازمان آب و برق خوزستان اقتصادی و سرمایه گذاری مورد بررسی قرار سازه آبی تاریخی طرح جامع مدیریت توسعه گردشگری گردشگری مسیر میراث فرهنگی سازه ها مختلف مورد گنجینه آب داده ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ion.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۹۰۳۶۲۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
علت ممنوعیت سریال مصری حشاشین؛ تحریف تاریخ ایران
«حشاشین» سریالی است که این روزها هم درباره محتوا و نوعِ ساختش صحبت می‌شود، هم کم‌کاری‌های مسئولین ذیربط برای ساخت اینگونه سریال‌ها و هم حذف از پلتفرم‌های نمایش‌خانگی که به واسطه ورود ساترا اتفاق افتاد. - اخبار فرهنگی -
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، این روزها سریالی به نام «حشاشین» در کانون توجه منتقدان داخلی و خارجی قرار گرفته که در وهله اول نشان می‌دهد کشورهای منطقه تأثیرگذاری تجاری، مالی و اجتماعی و فرهنگیِ ساخت سریال و فیلم را به خوبی درک کرده‌اند و شکل‌گیری برخی فستیوال‌ها و جشنواره‌های مرتبط در این زمینه و البته سرمایه‌گذاری گسترده در ساخت شهرک‌های سینمایی برای تولید پروژه‌های مشترک با کشورهای پیشرفته در صنعت سینما مشهود است.
البته نکته جالب توجه اینجاست که این کشورها ساخت سریال با محور تاریخ کشورهای مختلف همسایه خود علاوه بر ساخت سریال براساس اسطوره‌های تاریخی خود را دستور کار قرار داده‌اند و جای تردید نیست تمدن کشورمان ایران نیز دستمایه برخی از این تولیدات شده است، روزی غربی‌ها با فیلم «300» دست به کار می‌شوند و تاریخ ایران را به گونه‌ای دیگر (تحریف‌آمیز) روایت می‌کنند و امروز هم «حشاشین» متولد می‌شود.
این سریال چند نکته انتقادی را به وجود آورد؛ اول کم‌کاری مسئولین امر را نشان می‌داد که همتی برای سااخت سریال‌های تاریخی و پرتره وجود ندارد و سال‌ها باید منتظر بمانیم تا سریالی اصطلاحاً در قالب الف ویژه به سرانجام برسد حال آنکه کشورهای دیگری در جهان عرب همچون دست‌اندرکاران «حشاشین» با کمترین زمان چنین سریال با کیفیت ساختاری را ارائه دادند. در وهله دوم اما این سریال به تحریف تاریخی پرداخته که اگر کماکان مسئولین امر به وعده و وعید ادامه دهند و خبری از کار عملیاتی نباشد این تحریفات در ذهنِ نسل جدید به واقعیت‌های تاریخی تبدیل می‌شود.
شاید وقت آن رسیده که ساخت سریال‌های فاخر درباره میراث ملموس یا ناملوس ایران را برنامه‌ریزی کنیم تا مبدأ این شخصیت‌ها با چهره‌ای غیرواقعی در ذهن مخاطبان خارجی یا حتی داخلی کشورمان تثبیت نشوند.
زیرسوال بردن تاریخ با "حشاشین"، تلنگر جدی به سریالسازاننکته دیگر انتشار گسترده آن در کشور ایران که به واسطه پلتفرمِ در نمایش‌خانگی و شبکه‌های اجتماعی اتفاق افتاد نیازمند ورودِ ساترا بود که چند روزی است هیاهوی آن برپا شده است. پس از ورودِ ساترا و حذف آن از پلتفرم‌های نمایش‌خانگی برخی ساترا را به خاطر این ورود محکوم و بخش عمده‌ای دیگر این ورود را تحسین کرده‌اند.
اما مشخص نیست چرا عده‌ای اصرار دارند چنین سریال‌هایی در سطح گسترده‌ای پخش شود و نسل جدید خصوصاً نظاره‌گر چنین تحریفات تاریخی در آثار نمایشی باشد. البته نباید این انتقادها را هم نادیده بگیریم که چرا به جای این همه سریالِ آپارتمانی، زودبازده و حتی تاریخی معطوف به دوران قاجاریه، به فکرِ ساخت آثار نمایشی که بتواند تاریخ ایران را روایت کند، نیستیم که «حشاشین‌ها» جزو برنامه‌های کشورهای خارجی است حتی تاریخ و قهرمانان و واقعیت‌هایش را از آنِ خود کنند و روایتگرِ اصلی این اتفاقات، آنها باشند.
به دنبال اعلام ممنوعیت پخش سریال «حشاشین» در پلتفرم‌ها و حذف این مجموعه نمایشی از نمایش‌خانگی، پیمان جبلی رئیس صداوسیما هم درباره پخش نشدن این سریال در ایران واکنش نشان داد: «ساترا مسئولیت دارد تا جلوی پخش محتوای تحریف شده که به درک اجتماعی لطمه می‌زند و افکار عمومی را منحرف می‌کند را بگیرد. سریال حشاشین براساس واقعیت نیست، بلکه تحریف تاریخ است و ساترا برای پخش آن به سکوها تذکر داده و سکوها هم حذف کردند.»
چرایی ممنوعیت را البته چند روزِ گذشته مسئولین ساترا هم اعلام کردند که «پخش سریال های خارجی در پلتفرهای داخلی پس از انتشار مورد بررسی قرار می‌گیرند و اصطلاحاً سریال‌های خارجی مشمول ممیزی پسینی هستند، به همین دلیل انتشار سریال مصری «حشاشین» از امروز توسط معاونت پایش و نظارت ساترا براساس رای و نظر شورای صدور مجوز ساترا ممنوع اعلام شد.
سریال «حشاشین» محصول کشور مصر است و روایت آن از تاریخ اسلام متضمن تحریف‌های فراوانی است که به نظر می‌رسد با رویکرد سیاسی مغرضانه تولید شده است. بر همین اساس طبق نظر شورای صدور مجوز ساترا انتشار سریال «حشاشین» (The Assassins)، در رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر ایران مورد تأیید نیست.»
هرچند این سریال در نگاه اول سعی کرده روایتی از زندگی حسن صباح و ترکان سلجوقی و فرقه اسماعیلیه را به تصویر بکشد، اما به شکلی ناشیانی این روند تاریخی را بدون درنظر گرفتن فواصل معنادار میان دوران زندگی شخصیت اصلی با برخی شخصیت‌های مطرح شده مثل عمر خیام و خواجه نظام الملک را بهم مرتبط کرده که می‌تواند نقطه عطف شکل‌گیری سئوالی باشد که اصولاً؛ چرا باید کشور دیگری تاریخ ما را آنهم کاملاً ناشیانه روایت کند؟
انتهای پیام/
مدیررسانهای پرسپولیس: سپاهان به جای شکایت بیجا، عذرخواهی کند